Çoklu ortam ders notları

Etkili sunum ipuçları..

·         "Ekranın sol tarafında dur. Dinleyicinin dikkati sende olur, devamında ekranı gözden geçirir ve dikkatini tekrar sana verir."

·         Daha kısa ve öz cümleler kurarsan Dikkati %30 daha çok çekebilrsin

·         Slideları 14-20 saniye gösterdikten sonra anlatırsan daha dikkat çekici olur. "mesaj verirken önce hayal etmelerini sağla sonra görsel mesajı ver..."

·         Ortalama Dikkat süresi = 18 dakika

·         Dikkat & Hız ayarı

30 dk 20-60/90    

60 dk 45-150/180

120 dk 90-300/460

·         her 15 dakikada konuyla ilgili ticari görseller gösterilebilir
Mizah = öğrenme için iyidir

·         Cesaretlendir

Dinleyiciye her 3-4 dakikada

soru sor

bağlantı yapmasına izin ver

tartışmaları için zaman ver
Düşünmek ve paylaşmak herzaman cesaretlendirir

·         Beyin her zaman önce sarı rengi algılar

Renkli görseller okumak için  gönülllülüğü 80 % artırır.

Renkler kalıcı öğrenmeyi artırır ve 75 % daha dikkat çekiçidir.

renklerle hazırlanan sunumlar siyah beyaz hazırlananlara göre %77 daha iyi iletişim kurmamızı sağlar.

Yapılan bir çok araştırmada bireyler ​

okuduklarının %10’unu, ​

duyduklarının %20’sini, ​

gördüklerinin %30’unu, ​

duyduklarının ve gördüklerinin %50’sini, ​

söylediklerinin %70’ini, ​

söylediklerinin ve yaptıklarının ise %90’ını hatırlayabildiklerini göstermektedir. 

ÇOKLU ORTAM

·         Metin, art, ses, animasyon ve videoların bilgisayar veya dijital ortamlarında kullanışlı bir biçimdeki kombinasyonudur. İçeriğin görkemli bir biçimde sunulmasıdır. ​

·         Çoklu ortam kullanıcısına elementleri kontrol etmesine izin verildiğinde interaktif çoklu ortam sağlanmış olur. ​

​

Eğitimde Neden Çoklu Ortamlar Kullanılmalıdır?

·         Soyut düşünceleri somutlaştırır​ (5 duyu)

·         Öğrenenleri motive eder​ (5 duyu)

·         Dikkat çekicidir(5 duyu)

·         Çeşitlilik sağlar​

·         Güvenli öğrenme ortamı yaratır​

·         Fırsat eşitliği sağlar​

·         Önceki bilgileri hatırlamaya yardımcı olur.​

·         Gerçek yaşama yakınlık​

·         Çoklu ortamları kullanan ve tartışan bireylerin kritik düşünme becerileri gelişir.​

·         Basılı materyallere göre güncellenmeleri daha kolaydır.​

·         Çoklu ortam yazılımları bireylerin yaratıcı etkinliklerde bulunmasına olanak sağlar.​

·         Zamandan ve sözden ekonomi sağlar.​

·         Esnek öğrenme ortamı.

Çoklu Ortam Öğrenme Kuramı​

·         Mayer (1997) çoklu ortam öğrenmeleriyle ilgili 24 çalışmayı incelemiş ve çoklu ortam öğrenme kuramını geliştirmiştir.​

·         Mayer ve Moreno’ya göre (2002) çoklu öğrenme ortamlarında öğrenenlerde üç çeşit bilişsel işlem  (Seçme, Organize ve birlşeştirme)gerçekleşir. 

1-SEÇME

 Sunuyla birlikte verilen sözlü ve görsel bilgiler arasında konuyla ilgili olanı seçme öğrenenlere yardımcı olur.

2-ORGANİZE

 Hem görsel hem de sözel bilgilerin organize edilmesi bu öğrenenlere görsel ve sözel bilgi elementleri arasında ki nedensel ilişkileri etkili bir şekilde anlamlandırmasına yardımcı olur. ​ ​

3-BİRLEŞTİRME. 

Öğrenenler sözlü sunum ve sesli sunumla kendisinde önceden var olan bilgiler arasındaki ilişkiyi kurar.

Mayer ve Moreno çoklu öğrenme ortamının 5 temel ilkesini aşağıdaki gibi açıklamıştır :​

·        Çoklu sunum ilkesi​

·        Yakınlık ilkesi​

·        Farklı yönlerden ilgi çekme ilkesi​

·        Bireysel farklılıklar ilkesi​

·        Tutarlılık ilkesi​

1.     ​ Davranış Analizi

·         Proje analizi

·         Hedef kitle analizi

·         Rakip/karşılaştırmalı analiz

2.     Üretimde ihtiyaç analizi

·         Sonuçlar ve öneriler

■        a-)Proje analizi: Piyasadaki ayni amaçla üretilen benzer stildeki benzer içerikteki ürünlerin araştırılması.

■        Geliştirilecek olan ürünün piyasada bulunması halinde bu ürünün özelliklerinin neler olduğunu, ürüne talep olup olmadığının öğrenilmesi gereklidir.

■        Eğer ürüne ihtiyaç yoksa geliştirmenizin hiçbir anlamı yoktur.  Boşa zaman, para ve emek harcamış olursunuz.

■        Ayrıca müşteriniz (okul müdürü, öğretmen, araştırmacı)ile görüşmeler yaparak üründen neler beklediklerini öğreniniz. Aşağıdaki sorulara yanıt aramalısınız:

■        Müşteri neye ulaşmayı hedefliyor?

■        Kullanıcı kitlesi kimler olacak?

■        Önceden kullanılan materyaller ürüne nasıl entegre edilmeli?

■        Aşağıdaki ve onlara benzer proje detaylarına erişmek için müşteriniz ile beyin fırtınası yapmayı deneyiniz:

–        Müşteri sistemi kullanacak kişilerle ne tür bilgiyi paylaşmak istemektedir?

–        Sistem hangi özelliklere/fonksiyonlara sahip olacaktır?

–        Bilgiler nasıl bir yapıda organize edilebilir?

Eğitim amaçlı bir çoklu ortamda hedefler çoklu ortam uygulamasından sonra öğrenciye kazandırılması beklenen davranışlar, deneyimlerdir.

b-)Hedef kitle analizi:

■        Bir projenin başarıya ulaşmasındaki en büyük etkenlerden biriside çoklu ortamın hedef kitlenin düzeyine uygunluğu ile yakından ilgilidir.

■        Hedef kitlenin özellikleri öğrenildikten sonra çoklu ortamınızı geliştirmeniz gerekmektedir.

■        Hedef kitlenin analizi görüşme, anket, gözlem, hedef gruplar, konu uzmanlarıyla görüşmeler vb. yöntemler kullanılarak yapılabilir.

Görüşme

■        Önceden belirlenmiş sorulara hedef kitleyi yansıtan bir üyesiyle birebir görüşerek yanıt aranabilir, hedef kitlenin üyesine e-posta, telefonla da erişilebilir, hedef kitle bireyi kimliğini açıklamama hakkına sahip olabilmelidir, görüşmede açık uçlu sorular tercih edilmelidir, görüşme süresi 30 dakikayı aşmayacak şekilde düzenlenmelidir, görüşmeler esnasında her görüşmeyi içeren bir kılavuz oluşturularak istenildiği zaman kullanılmalıdır.

Anket

■        Bireylerin veya grupların bir çoklu ortam içeriği, düzeni, uygunluğu ile ilgili düşüncelerini, deneyimlerini ve beklentilerini anlamak için belli kurallara göre hazırlanmış olan ifadeler ve sorulardan oluşan forumdur.

■        Ankette kimlikler açıklanabilir de, açıklanmayabilir de.

■        Ankette çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru/yanlış vb. farklı soru çeşitleri bulunabilir.

■        Bir anketi yanıtlama süresi 10-15 dakikayı aşmamalıdır.

Odak Grup

■        Bir kişi tarafından hedef gruba önceden belirlenmiş sorular yöneltilerek yanıt aranır.

■        Toplantılar genellikle yüz yüze yapılmaktadır.

■        Grup sayısı 4-7 kişi arasında olmalıdır.

■        Toplantı süresi yaklaşık olarak 1 saattir.

Gözlem

■        Birey hedef kitleyi doğal ortamda gözlemleyerek tarafsız olarak notlarını tutar.

Konu uzmanlarıyla görüşme

■        Hedef kitleyle ilgili deneyimleri, tecrübeleri olan uzmanlarla görüşmeler yapılarak hedef kitlenin analizi yapılabilir.

■        Hedef kitlenin analizi yapılırken teknolojik olanaklarını da öğrenilip analiz edilmesi gerekmektedir.

■        Hedef kitlenin bu araçlara ve becerilere sahip olduğunu öğrenirseniz çoklu ortamınızı o şekilde tasarlayabilirsiniz.

■        Teknolojik Olanaklar

■        Bilgisayarı varmı?

■        Bağlantı hızı nedir?

■        Ekran boyutu ve çözünürlüğü nedir?

■        Tercih edilen Web tarayıcı nedir?

■        İnternet ortamında tercih edilen aktiviteler:

■        3 Boyutlu ortamlar

■        Videolar

■        Diğer________

■        İnternet ortamında iletişim için tercih edilen araçlar:

■        e-posta

■        sohbet odaları

■        forumlar

■        e-posta listeleri

■        anlık mesajlaşma yazılımları (msn,skype)

■        Genel bilgiler:

–        Bir hafta içerisinde kaç saat bilgisayar kullanıyorlar?

–        Bir hafta içerisinde kaç saat internet kullanıyorlar?

–        İnterneti, bilgisayarı hangi amaçla kullandıkları

–        En çok kullandıkları web siteleri hangileridir?

–        En çok kullandıkları yazılımlar nelerdir?

–        Web browserlarının açılışında kayıtlı web sitesi hangisidir?

–        Yazılımları kullanabilme becerileri ne düzeydedir? (Word, excell, Powerpoint, Acrobat Reader, access)

■        Sahip oldukları ekipmanlar nelerdir?

–        (Printer,Scanner, PDA, laptop, PC, Scanner, DVD sürücüsü, BD sürücüsü, CD sürücüsü)

■        Hedef kitle analizi sonucunda elinizde hedef kitleye yönelik açıklamalı geniş bir liste oluşacaktır.

■        Ayrıca hedef kitlenin ihtiyaçlarının, isteklerinin ve önceden kullandıkları çoklu ortam içerisinde yaşadıkları sorunların neler olduğunu, ve hedef kitlenin teknik yeteneklerinin neler olduğunu öğrenmiş olacaksınız.

         ANALİZ - TASARIM – GELİŞTİRME – UYGULAMA-

     __________DEĞERLENDİRME

c. Rakip/karşılaştırmalı analiz:

■        Daha önceden piyasada kullanılan çoklu ortamların müşteri değerlendirmelerini inceleyerek analizler yapabilirsiniz.

■        Hatta çoklu ortam ürünlerini çeşitli özellikler açısından karşılaştıran web siteleri mevcuttur

■        Diğer çoklu ortamların incelenmesinde aşağıdaki özelliklere dikkat edilmesi gerekmektedir.

■        Genel bir görüş

■        İşlevselliği: yüklenme süresi, ekstra özellikleri

■        Bilgi yapısı: bilginin yapısı, yönlendirmeler, bilginin düzeni

■        Görsel tasarım: sözel unsurlar, görsel unsurlar, hizalama, vb.

■        İçerik: içeriğin genişliği, kalitesi ve güncelliği

■        Etkileşim: kullanıcı ara yüzünün hangi düzeyde etkileşime sahip olduğu.

■        Rakip/karşılaştırmalı analiz sonucunda en iyi uygulama, teknik ve yöntemlerini öğrenebilirsiniz.

■        Alandaki genel standartlar hakkında fikir edinmiş olursunuz.

■        Ayrıca kullanıcıya hangi özelliklerle farklılık yaratabileceğinizi tasarlamış olabilirsiniz.

2-)Çoklu Ortam Üretiminde İhtiyaç analizi

■        Davranış Analizi

–        Proje analizi

–        Hedef kitle analizi

–        Rakip/karşılaştırmalı analiz

■        Üretimde ihtiyaç analizi

–        Sonuçlar ve öneriler

■        İhtiyaç analizi yapılmadan önce bir önceki işlemlerin müşteri tarafından onaylanması gerekmektedir.

■        İhtiyaç analizi için rapor oluşturulur.

■        Raporda Giriş kısmı (konu hakkındaki genel bilgi, hedefler, vizyon), hedef kitlenin analizi sonucunda oluşturulan grafikler, rakip/karşılaştırmalı analiz sonuçları, içerik/bilgi ihtiyaçları, sistem analiz, teknik ihtiyaçlar ve tasarım yaklaşımları bulunur.